Kistemaker

Thuis » Diversen » De Speelwagen » 1952 » No. 6 » pagina 163-164

Hoe men zich anderhalve eeuw geleden te Enkhuizen vermaakte

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 7e jaargang, 1952, No. 6, pagina 163-164.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.
Auteur: M. Zwaagdijk.

Het Zuiderzeemuseum heeft van De Vrienden van dit museum een scheepje in bruikleen gekregen, dat niet diende om de Zuiderzee te bevaren, maar op de binnenwateren werd gebruikt. Al zal het bij heel mooi weer misschien ook wel eens op zee zijn gezien. Het is de z.g. pleizierveldschuit. Het type was vóór de oorlog al uitgestorven, maar oude inwoners van Enkhuizen herinnerden zich de constructie, die men aan een oud modelletje in het stadhuis kon weervinden. Het werd aan de hand daarvan geheel belangeloos uit liefde voor hun stad en haar geschiedenis door een deel van de Enkhuizer bevolking in elkaar gezet en men kan nu in 't Zuiderzeemuseum zien, hoe de Enkhuizers vroeger de stad uittrokken, om in 't veld te gaan picknicken: in een rank zeilscheepje met een sprietzeiltje en een fraaie roerknop.1

De Engelsman G. Johnson, uit wiens beschrijving van een reis door Noord-Holland in 1816 ik in „De Speelwagen” enkele folkloristisch-merkwaardige gedeelten nu en dan heb aangehaald, schrijft over de uitspanningen van de Enkhuizers van ongeveer anderhalve eeuw terug het volgende:
„Daar de stad aan drie kanten door de zee wordt bespoeld, worden er buiten de poorten geen wandelingen gevonden, die opmerking verdienen, doch onder de grootste uitspanningen wordt het zeilen gerekend met schuitjes of tentjachtjes op de Oude Gouw, een water in het Enkhuizer veld gelegen; zulks noemt men te veld gaan. Dit heeft des Zondags na de middag en op feestdagen plaats, en wel voornamelijk op Dinsdag na Pinksteren, en op de eerste Maandag in Augustus, dewijl het als dan Grotebroeker kermis is, en er gewoonlijk niet gewerkt wordt.

Op dit water is een vrije visserij; op Maandag, Woensdag en Vrijdag is het geoorloofd met klossen te vissen, en op Dinsdag, Donderdag en Zaterdag met schakels, enig ander vistuig behalve de hengel is verboden. Hier wordt goede baars en snoek gevangen, doch daar wij nu van het vissen spreken, kan ik niet nalaten te melden, dat onder de grote genoegens van deze stad ook gerekend wordt, dat er uitmuntende en levende zeevis wordt aangebracht, dewijl zeer vele burgers in de Noordzee vissen, ook liggen er altoos enige vaartuigen in de haven gereed om de vis op te kopen en naar Amsterdam over te voeren.2

Gemeenlijk wordt in de zomer op Zondagavond in het zogenaamde veld met blaasinstrumenten muziek gemaakt, de muzikanten zitten dan in een vaartuig, dat op een afstand door enige jachtjes omringd is; men maakt zich hier dan vrolijk, dikwijls tot laat in de nacht onder het gebruik van brood, wijn en vruchten”.

M. Zwaagdijk

1 Meer hierover vertelt Drs A. Schaper in „Neerlands Volksleven”, 2e Jrg. Juni, 1952, blz. 13.
2 Ik denk, minder voor het genoegen dan wel om de verdiensten, Z.

 


© 2001-2025 | Sitemap | Contact

Facebook: Ansichtkaarten van Andijk