» Historie
» Met sprongen door de Andijker Historie
» Hoofdstuk 11
» 100-101
11. De gevolgen van een stormnacht. 1916. (1/7)
DONDERDAG 13 Januari 1916.... Het is nog in de korte dagen, maar vandaag is het toch extra vroeg donker!
Wilde wolkenflarden jagen laag over de polder, de rukkende wind drijft ze met kracht naar het oosten....
Uit de Geref. Kerk komt manvolk. Ze hebben de hele middag in de kerk gezeten bij de „stoelen- en
bankenverhuring” en ze kijken wat vreemd op dat het zo ruw is buiten. „ 't Loikt wel te waaien....?”
„Ja, dat loikt wel, dat kon welderes houg water worre boi deuze wind....!” Kijk, wat vliegt
daar.... is dat sneeuw? Nee.... schuim is dat, van het zeewater, dat tegen de steenglooiïng slaat....
Even „bovendijk” kijken! Ja, het water is hoog, het is enorm hoog zelfs.... de Noorse
stenen zijn schuil.... de golven lopen te pletter op de zwarte basaltlaag.... nog een paar voet, dan rollen ze
over de kruin! Zal de oude dijk dat houden? Een geweldige druk staat er op, al die duizenden tonnen
water.... Een liter water is een kilogram, hebben ze op school geleerd.... hoeveel duizenden kilo's druk
moet de dijk weerstaan....?
Gelukkig, de wind is nog west.... als die wat krimpt zal het wel gaan.... maar als hij naar buiten gaat,
dan.... moge God ons behoeden!
Met een bezorgd hart dalen de mannen de dijk af. Het is in geen eeuwen gebeurd.... bij de watervloed van
1825 heeft de dijk het hier gehouden.... van dijkbreuk weet hier niemand.... gelukkig maar! Wat zou er van
onze polder worden.... van onze huizen.... van onze vrouwen en kinderen....? Redt onze zielen!
Ze leggen zich ter ruste.... het slaapt best met stormachtig weer.... sommigen slapen de hele nacht door!
Maar reeds in de voornacht begint het harder te waaien.... de wind draait naar buiten.... de pannen klapperen
op het dak.... het hele huis kraakt in zijn binten.... het wordt stormweer!
Storm uit het noordwesten.... bij zo'n volle zee.... dat kan een
ramp worden.... de dijk zal dat nooit kunnen houden! Maar het water rijst nog steeds en
de bulderende storm slaat de golven stuk boven op de dijk. Het water klettert op de pannen als een slagregen....
het overspoelt de goten.... het ratelt in de regenbak....
vies, zout water! Och, dat is niet erg.... als de dijk het maa houdt! Maar de dijk houdt het niet! De
nachtwakers maken alarm in de donkere nacht.... ze kloppen angstig op vensters en deuren: „Er uit.... er
uit! De dijk breekt door! Kom dan toch.... help! De dijk breekt dóór....! „
Het is een vreselijke schrik.... een ongekende dreiging. De mannen haasten zich in de kleren, hier
is geen tijd te verliezen, de dijk moet behouden blijven of allen zullen vergaan.... Op, naar de magazijnen....
zeilen en 50-ponders gehaald en naar de dijk gebracht! Door storm en nacht zeulen ze de
zware zeilen naar de dijk.... Nu uitrollen.... hoe vaak hebben ze hun dorszellen reeds ontrold....? Maar dit
is wat anders.... vlak.... vlak, mannen.... Ja, zeker, vlak!....de razende storm vliegt onder het zeil en slaat
het terug als een zakdoek! Niet versagen.... opnieuw proberen....! Maar het zeil is nu kletsnat en ontzaglijk
zwaar.... stug en onhandelbaar! Doorzetten! Elke minuut kan ons leven kosten! Hier dat zeil.... vlák....
vlák nu....! Vlak tegen storm en golven in! Een man breekt zijn been op de gladde stenen.... hij wordt
weggedragen.... maar de overigen vechten door.... omdat het
moet. De dijk moet en zál behouden
blijven! Helden zijn het, deze aardappelbouwers van de Noorddijk.... helden in de storm! Met verbeten woede
gaan ze de grimmige waterwolf te lijf.... Ze zijn tot op de huid doornat.... het hindert niet.... het zoute
water striemt hen in het gezicht.... het hindert niet.... ze zeggen wat, maar de bulderende storm rukt de
woorden aan flarden.... het hindert niet.... ze vechten moedig door! Er komt een hagelbui en dat maakt de
zee woedend.... de mannen wijken niet.... ze worstelen met zeilen en gewichten om het behoud van de dijk,
die allen behouden moet!
