» Jaarboeken "Oud Andijk"
» 1981
» pagina 10
De Polder "Het Grootslag"
De polder "Het Grootslag" is een eigenaardig gebied in het
oostelijk deel van West-Friesland en is ruim 8.000 ha. groot. De
noordelijke grens van de polder wordt gevormd door de IJsselmeerdijk -deel
van de laatmiddeleeuwse Westfriese Zeedijk- vanaf Onderdijk, via Andijk en
de vuurtoren "De Ven". De oostgrens is het vervolg van genoemde
dijk tot Enkhuizen, waar hij afbuigt naar het Zuiden, in de richting van
Venhuizen en verloopt dan tot de Dracht in Blokker. Vandaar loopt de
Westgrens tot Zwaagdijk, en via Zwaagdijk tot het Arkje om daar weer
Noordwaarts te buigen tot het uitgangspunt bij Onderdijk.
Tot 1973 was dit gebied binnen de genoemde lijnen tussen de Tolweg, de
Streek, Enkhuizen, Andijk en Wervershoof het grootste poldergebied in
Nederland zonder bewoning, met heel weinig wegen, slechts doorsneden door
talrijke sloten en vaarten. Een heel groot deel van het verkeer van de
bedrijven langs de aangeduide lijnen ging per schuit tussen die
bedrijven en het land, waar allerlei produkten werden verbouwd en zo ook
per schuit naar de veiling. Door de verkaveling en de aanleg van wegen is
dit heel ingrijpend veranderd, zijn veel sloten en vaarten dichtgemaakt of
verlegd en zijn nieuwe wegen aangelegd.
Nog voor het gebied werd bedijkt, was het al wel bewoond en moet het een
nogal bont landschap zijn geweest met kreken, moerassen, open plassen,
oeverwallen langs de kreken en opgevulde oude geulpatronen en
waarschijnlijk ook broekbossen. De wat hogere gedeelten, in samenhang met
die kreken, konden worden bewoond.
Door overstromingen in de late Middeleeuwen is het landschap sterk
veranderd. Er ontstond bij het gebruik van de grond een onregelmatige
kavelverdeling. Na 1200 wordon de landbouwpercelen meer lang gerekt,
uitgaande van de bewoonde streek, waar, op opgehoogde erven, de bedrijven
waren gevestigd. Bij Andijk vond in de 13de eeuw landaanwinning plaats: de
akkers werden opgehoogd met bagger uit de sloten. Door verandering van het
bodemgebruik, -van veehouderij, via akkerbouw naar tuinbouw- veranderde
het aanzien van de polder aanmerkelijk. Omstreeks 1900 speelde dat vooral.
Maar de grootste veranderingen vonden plaats als gevolg van de
ruilverkaveling, die in de jaren zeventig en tachtig werd uitgevoerd.
Daarom werden nu ook bedrijven in de polder gesticht, waar voordien
vrijwel geen huizen en schuren aanwezg waren. De heel ingrijpende
verkaveling betekende eveneens grote verandering van de waterbeheersing,
waartoe nieuwe gemalen zijn gebouwd en oude buiten gebruik geraakten
-zoals "Het Grootslag I".
