» Jaarboeken "Oud Andijk"
» 1988
» pagina 15-17
Bond voor Staatspensionering (Afdeling Andijk-Oost)
Op 14 februari 1907 werd in het café van de heer D. Klopper aan de Oosterdijk een bijeenkomst
gehouden om te komen tot de oprichting van een afdeling Andijk van bovengenoemde bond. Een dertig tal
personen had aan de oproep gehoor gegeven.
D. Molen had de leiding en als spreker was de heer K.Bloemendaal uit
Bovenkarspel uitgenodigd. Alle aanwezigen traden toe als lid en op
5 maart werd de afdeling Andijk en omstreken officieel opgericht met als
bestuursleden: H. Veenstra, voorzitter, R. Kool Hz., vice-voorzitter, P. Prins Dz.,
eerste secretaris, D. Burger Dz., tweede secretaris, C. Kramer, penningmeester, P. Visser Jz. en P. Groot Jbz., Commissarissen.
De propaganda werd ter hand genomen. Er bestond in die jaren een "Vrije
Ontwikkelings Club". Deze club zou toneelstukken opvoeren zoals "Vergulde leugen".
Hiervoor moest ƒ 4.- worden betaald voor opvoeringsrechten. De schrijver Inte Onsman nam met ƒ 2.- genoegen vanwege het goede doel.
De bond hield zich buiten godsdienst en politiek. De pogingen om een
pensioenpartij op te richten vielen niet in goede aarde. Evenzo voelde
men niet voor het voorstel geheelonthouding te koppelen aan Staatspensioen, Op de propaganda-avonden werd er in het café geen sterke drank
geschonken in de eerste jaren. Het fanfarekorps "Kunstmin" en de zangvereniging "OKK" verleenden vele malen aan deze vergaderavonden hun
medewerking. Bijna iedereen was lid maar dat wil nog niet zeggen dat de
gewone vergaderingen goed werden bezocht. Integendeel: het was voor het bestuur heel moeilijk de leden ter vergadering te krijgen.
In 1924 besprak Ds. Brink de plannen om te komen tot oprichting van een Tehuis voor Ouden van Dagen in Hoorn, genaamd "Avondlicht".
In het begin van de jaren dertig stond de activiteit van de afdeling op een laag pitje. In 1937 werd deelgenomen aan een landelijke meeting in
Den Haag, mede bedoeld om de politieke partijen te wijzen op wat er in de
Bond voor Staatspensionering leeft. Het aantal deelnemers van uit Oost is 35. Zij vertrekken 's morgens
om kwart voor zes. De kosten zijn ƒ 1.40 per persoon.
De afdelingen van de bond in West-Friesland vormden een federatie, de
vergaderingen werden op zondag gehouden in Alkmaar. Toen deze vergaderingen op zaterdagmiddag werden gepland hadden de Andijkers geen tijd. Dat
was in 1951. De wet-Suurhof, die recht deed aan de positie van ouderen,
een recht waar de Bond al jaren voor had gestreden, zou bij aannemen daar van feestelijk worden gevierd.
Door ziekte van Piet Schotsman, de caféhouder is die feestavond niet gehouden. K.Berga, die elf jaar secretaris
van de afdeling was wordt benoemd tot directeur van een bejaardenhuis op Terschelling.
Het hoofddoel van de Bond, premievrij Staatspensioen, is nog niet bereikt. Wel is er veel gewonnen; de positie van de ouderen kan nog op
vele punten worden verbeterd. In samenspraak met de afdeling West wordt
besloten dat beide afdelingen fuseren. Op 11 maart 1966 wordt dit voorstel door de algemene vergadering van de afdeling Oost goedgekeurd.
(Afdeling West) Bond voor Staatspensionering.
In de aloude "Krimper" werd op 20 december 1907 een bijeenkomst gehouden
om - evenals in Oost - te komen tot oprichting van een afdeling van
bovengenoemde bond in Oost. Ook hier was de leiding in handen van D. Molen, die het woord gaf aan K. Bloemendaal uit Bovenkarspel.
Spreker zette de doelstelling van de Bond uiteen. Op 30 januari 1908 is de afdeling opgericht. Als bestuursleden werden gekozen: Ds. H. de Jonge, voor-
zitter, P. Kooyman Rz. secretaris, K .Singer Cz. Penningmeester, A. Warnaar
tweede voorzitter, D.Molen, tweede secretaris en U.Mollema, tweede penningmeester en J.Ellerbroek, Commissaris. Het aantal leden was 53.
De Rederijkerskamer "Willem Drie" verleende welwillende medewerking bij
het organiseren van propaganda-avonden. Deze avonden waren zeer succesvol; het ledental groeide flink. In 1920 waren dat er bijna 200.
Overigens bleek ook hier dat het bezoek aan gewone vergaderingen minimaal
was. Het is wel gebeurd dat er voor de jaarvergadering - naast het
voltallige bestuur - de leden werden vertegenwoordigd docr de caféhouder, die ambtshalve aanwezig was. Dat hield niet in dat er geen
activiteiten werden ontplooid. Vooral Jacob Kaastra die in het bestuur kwam,
was zeer sociaal bewogen en zette zich volledig in voor de medemensen,
met voorbijzien van eigen belangen. Spoedig maakte hij deel uit van het
districtsbestuur en later van het Hoofdbestuur van de Bond voor Staatspensionering. Vele malen trok hij als preker het land in. Zijn gloedvolle
betogen hebben de Bond vele leden bezorgd en wij mogen voor Andijk wel
zeggen dat - zondar hierbij anderen tekort te doen,- Jacob Kaastra voor
ons "Staatspensioen" betekende. Hij was eerlijk, oprecht en strijdbaar
voor zijn idealen. Een zin uit de notulen van 1931: "hoewel de voorzitter
- Kaastra - moet erkennen dat de liefdadigheid bij rechts veelal beter
is dan bij links, zoo wordt dit nooit een recht en dat is juist wat de Bond wil."
In 1935 wordt met het "Nut" gesproken over een reisje voor bejaarden.
Pas in 1939 wordt het eerste reisje georganiseerd. Het in werking treden van de Noodwet-Drees in 1947 wordt uitbundig gevierd in de Meiboom
samen met de afdeling Oost. Medewerking werd verleend door Muziekvereniging "Excelsior", de Zangvereniging OKK en Tavenu en de
gymnastiekvereniging Turnlust. Men was dankbaar maar nog niet voldaan. Het ideaal van de Bond "premievrij staatspensioen is nog niet bereikt".
De bejaardenreizen worden jaarlijks gehouden en met veel succes. Ook de
bejaarden uit de Bangert nemen aan de reizen deel. In 1966 neemt Kaastra
na 46 jaar bestuurswerk afscheid. Hij wordt tot ere-voorzitter benoemd. Dan vindt ook de fusie plaats met de afdeling Andijk-Oost.
Kaastra heeft een waardige opvolger gevonden in de persoon van Jan
Krul Hz., eerst als distrctsbestuurslid en later ook als lid van het
hoofdbestuur van de bond en oak als Bondsspreker. In 1974 vertrekt het
echtpaar Krul-Prikkel naar Appingedam om de leiding op zich te nemen
van een bejaardenhuis daar. Het is fijn voor hen, maar wel jammer voor de Andijker gemeenschap.
In 1977/1978 komt er een fusie tot stand tussen de Bond voor Staatspensionering en de Algemene Bond van Bejaarden onder de nieuwe naam:
"Algemene Bond van Ouderen", de "A.N.B.O.". Het ledenaantal zakt. De
jongeren zien er het nut niet van in. Ondanks dat er nog zeer veel is
te doen. Er is in de regio een Sectie Welzijn Bejaarden, die heel nuttig werk verricht en waarin de ANBO is vertegenwoordigd.
Een van de vertegenwoordigers was de heer L. Goudsbloem, die in 1986
afscheid nam na een bestuursperiode van 36 jaar. Veel van de actiteiten van de ANBO vonden achter de schermen plaats.
Ter gelegenheid van het tachtig jarig bestaan ging in januari van dat
jaar het scherm in "Cultura" open. Wat we toen te zien kregen was weer
echt op z'n Andijks: een revue of "bonte avond" - hoe men het ook wil
noemen - het was geweldig dankzij de medewerking van allen die hiervoor waren uitgenodigd. Er is ons een programma
voorgeschoteld dat ons nog lang zal heugen. Laten wij het houden bij
het noemen van één naam - Jan Spijker en in hem allen danken. Vele
honderden (oud-)Andijkers hebben een mooie avond gehad en na afloop was
het voor ook zeer velen een reünie. Het heeft veel geld gekost, maar
het was het waard. ANBO bedankt! Wij wensen jullie veel succes en steun toe in het werk voor het welzijn van de Andijker ouderen.
C. Visser.
