» Jaarboeken "Oud Andijk"
» 1989
» pagina 13-14
De Bakker van de Hoek
"De bakker van de hoek,
die heeft vannacht geblazen,
de bollen uit de doek,
die liggen voor de glazen".
Het is niet waarschijnlijk dat de bakker op de hoorn blies als zijn brood gaar was. Zelfs de "glazen" van een etalage ontbraken zo
omstreeks 1700. Maar een bakker in de hoek is hier eeuwen geweest. Die hoek heette officieel "Broekoorderhoek", in de volksmond
"bakkershoek" genoemd naar het daar aanwezige bakkerijtje. Buurtje was toen de kern van Andijk, alleen in de Bakkershoek was een
groep huizen; verderop woonden maar weinig mensen. Er was daar een schuitenmakerij, een herberg, een schooltje en de genoemde bakkerij.
Andijk had toen nog geen duizend inwoners en veel boeren bakten zelf hun "oigengebak". Dus had de bakker in de hoek maar een sober
bestaan. Het is wel interessant om na te gaan wie die bakkers waren.
De eerste was Sijmen Claesz. (1683-1765). Hij was een jongere broer van Reynder en Pieter Claesz., die kooiboeren waren en hun nageslacht de naam
Kooiman hebben nagelaten. Dat is tegenwoordig een uitgebreid Westfries geslacht. Sijmen Claesz. werd al gauw Sijmen de bakker genoemd en zijn
nageslacht heeft verder de naam Bakker gevoerd. Dat kon voor de Franse tijd, toen een familienaam nog niet was verplicht.
Sijmen trouwde in 1709 met Bregt Jans' Prins. Zij kregen tien kinderen met veel gesukkel; van 1717 tot 1724 zijn er vijf van hen begraven. Ook in
zaken had Sijmen veel tegenslag. Het was een moeilijke tijd, van 1713 tot 1719 was er veepest, waardoor veel boeren verarmden. Wij kregen de indruk
dat Sijmen Claesz. niet met hart en ziel bakker was, mogelijk ooit door de vele zorgen in huis en zaak. Het bakkerijtje leverde niet genoeg op,
daarom hield hij er schapen bij. Als hij in 1735 de zaak aan Jan Prinsz. verkoopt wordt het "schapenschuurke" uitgezonderd.
Hij begon als bakker met een knecht: Pieter Jansz. Tent, alias "Lange Pieter". Zij waren van dezelfde leeftijd en in hetzelfde huis
geboren: de "Vlaamsche Tent", waarvan de familie Tensen de naam heeft gekregen. Het jaar 1718 was voor Sijmen Claesz. een crisisjaar: de
bakkerij word verhuurd aan Paulus Cornelisz., die trouwde met Aafje Roemers' uit Hoogkarspel. De verkoop aan Dirk Pietersz. Edelman ging niet
door.
Lang heeft de verhuur niet geduurd; in 1723 is Sijmen voor bakker. Maar dan volgen nieuwe perikelen: hij ligt overhoop met de kerkeraad omdat hij
niet ter kerke en aan het avondmaal komt. Daarom wordt hij onder censuur gesteld en verliest hij klanten. Dat duurt tot 1738. Hij is intussen boer
geworden. Bregt Jans' Prins is in 1735 overleden en de bakkerij wordt verkocht aan Jan Prinsz., een oomzegger van Sijmen.
Bij de inventaris die dan wordt opgemaakt blijkt Sijmen ook een "chaise" (sjees) te hebben en dat duidt toch op enige welvaart.
In 1738 hertrouwt hij met Geertje Jacobs', weduwe van meester Willem Posthumius en zij blijkt meer invloed op Sijmen te hebben dan Bregt Jans
want de ruzie met de kerkeraad wordt beslecht en de censuur opgeheven. In 1765 eindigt.zijn onrustig leven en wordt hij in Buurtjeskerk begraven.
Requiesquat in pace ...
Er zijn na Sijmen Claesz. nog negen bakkers in de hoek geweest, maar om die allemaal uitvoerig te beschrijven valt buiten ons bestek. Hieronder
volgen alleen hun namen:
Cornelïs Sijmensz. Bakker, in 1735 in de Bakkershoek, daarna te Wervershoof,
Jan Gerritsz. Prinsz. (Alias Pan), bakker tot 1763, daarna landbouwer,
Gerrit Jansz. Prins, bakker tot 1785, daarna veehouder. Hij liet de boerderij in de Bakkershoek bouwen, waar nu Jan Spijker woont.
Teunis Vlam, bakker tot 1818, was ook veldwachter,
Reinder Bakker, was bakker tot 1838,
Arie Koen,
Arie Koen Junior,
Jacob Feller,
Cornelis van Otterloo.
Er zou van elk van deze bakkers nog veel zijn te vertellen, maar dat vergt te veel ruimte en tijd ...
Na de stormnacht van januari 1916 en de daarop volgende dijkverzwaring is de bakkerij in de Bakkershoek onteigend en gesloopt.
Cornelis van Otterloo bouwde een nieuwe bakkerij aan de Hoekweg. Nadat hij naar Enkhuizen was vertrokken volgde zijn zwager Jacobus Bouhuis hem op.
De bakker in de hoek is historie geworden ...
Januari 1989. Piet Kistemaker.
