» Jaarboeken "Oud Andijk"
» 1992
» pagina 9
Daniel Vriend. Andijk. Een pionier in de Zaadteelt. 1920-1930
In de geschiedenis van de zaadteelt en de zaadhandel, hebben Andijk en
Enkhuizen altijd een grote rol gespeeld. Namen als Sluis & Groot waren
afkomstig uit Andijk. De zaadtelers in Andijk en Enkhuizen en de
zaadhandel hadden elkaar nodig. Met de groei van de zaadhandel, groeide ook het areaal aan zaadteeltgewassen.
Een van de belangrijkste gewassen was toen al de teelt van stamslabonen.
Ook wel stamprincessen met draad.Voor de verwerking tot groente voor de
warme maaltijd of de inmaak, moest elke boon eerst door de handen om deze
te ontdoen van draden. Het afhalen. Een tijdrovende bezigheid en dit zeker
voor de concervenindustrie, waar grote partijen werden verwerkt.
In die jaren wist men niet beter en had men ook geen vervangende soorten.
Men bleef werken met de soorten die men toen had. De veredeling was toen
nog niet aan de orde. De kennis en scholing ontbraken in die tijd.
In Andijk woonde Daniel Vriend, een gewone bouwer, die zijn zaad teelde in
de polder Het Grootslag. Ook hij was teler van stamslabonen. Toen op een
jaar de eerste bonen geplukt konden worden, nam hij een mand vol mee naar
huis en maakte deze zelf in de avonduren panklaar. Tijdens dit werk en het
afhalen kreeg hij een aantal bonen door zijn handen die geen draden
hadden. Toen de partij was verwerkt, lagen er een handjevol bonen op de
tafel. De oogst van een plant. Bij de volgende pluk wist hij deze plant op
te sporen en spaarde deze om de bonen als zaad te oogsten.In de volgende
jaren waren de nakomelingen van deze ene plant ook draadloos.
Na wat aanloopjaren had hij een partijtje, groot genoeg, om hiermede naar
Sluis & Groot in Enkhuizen te gaan. Daar zag men ook in dat dit een
belangwekkende en waardevolle aanwinst was. Vooral de industrie had
behoefte aan een kwaliteitsras dat voor de verwerking machinaal kon worden
gepunt. Sluis & Groot bracht deze soort in de han del als dubbele
witte zonder draad. Andere zaadbedrijven namen deze soort over en zo werd
de vondst van Daniel Vriend een van de meest geteelde soort stamslabonen.
Tot ver in de naoorlogse jaren is dit zo gebleven.
Door de gevoeligheid voor virusziekten is dit ras nu vervangen door
resistente rassen. De dubbele witte zonder draad is nu van het toneel
verdwenen. Wat blijft is de herinnering aan Daniel Vriend.Een gewone
bouwerman uit Andijk. Een groot pionier in de geschiedenis van de zaadteelt.
Historisch archief: P.J. Stavenuiter, Enkhuizen.
