» Jaarboeken Oud Andijk
» 1994
» pagina 26-27
Zeevisserij te Andijk
Panharing, Panharing!! Ja dat was wat je noemt in die goede oude
tijd. Toen kwamen de Enkhuizers met schuiten en met handkarren waarop die
heerlijke vis, naar Andijk. Had Andijk dan zelf geen visserij in de
Zuiderzee? Ja, dat wel, maar men begon hier met vissen als de haringtijd
voorbij was.
Als de zalmen weer kwamen, kwamen er ook grote scholen kleine vissen langs
de kusten van Frankrijk en België naar ons land en trokken bij
honderdduizenden door onze zeegaten de Zuiderzee binnen.
Dit was de ansjovis! In de Zuiderzeestadjes werden dan de haringnetten
voor de fijnere ansjovisnetten verwisseld.
In 1887 begon men ook hier met ansjovisvangst. Simon Broer en Jan Gutter
waren de eersten en in 1891 waren er al 50 vletten in zee.
Bij Buurtje, Bakkershoek en Fluithoek was het voorjaars zeer bedrijvig. De
eerste ansjovis, gevangen in de haringnetten te Lemmer of andere plaatsen,
maakten de Andijkers wakker. Dan hielp men elkaar om de vletten over de
dijk te brengen. 't Was seizoenvisserij dus lagen de boten meest in de
polder. Hetgrootste aantal Andijker vletten is 72 geweest. Ze hadden A.K.
en hun nummer in de zeilen en op de grote boeikurken aan de vleet.
Kleine steigers in zee, palen tussen de zeestenen, waaraan de netten
werden gedroogd. Soms met stormschade of gaten door bruinvissen die door
de netten zwommen.
Een zouterij bij het stoom-gemaal van Fa. Bout Boor (Huizen- 't Gooi).
Grote bedrijvigheid, mannen en vrouwen aan lange tafels om de ansjovis te
koppen. Dan in ankers (vaatjes) met zout, door dommekrachten en ronde
planken geperst. Dan naar de vemen, het was een speculatie artikel, soms
werden ze na jaren uit de ankers in kleine blikjes gedaan en zeer duur
verkocht.
De hoogste vangsten waren 25 à 30 duizend visjes per boot. De laagste
prijzen: f.2,50 per duizend, hoogste prijzen f.10,- per duizend.
In juni hield de stroom van visjes op en de boten gingen weer binnendijk.
Sommige jaren werd er bijna geen ansjovis gevangen.
Toen kwam de Afsluitdijk, de zwaluwen kwamen in het voorjaar, de ansjovis
ook, maar ze konden de Zuiderzee niet meer in, dat was het IJsselmeer
geworden.
De Andijkers gingen naar hun tuinen, de vletten werden verkocht en het
einde van de ansjovis-visserij was daar.
Notitie C. Visser
