» Jaarboeken "Oud Andijk"
» 2002
» pagina 55-57
Uit oude Raadsnotulen van de gemeente Andijk
Wederom enkele flitsen uit de notulen van de Gemeenteraadsvergaderingen in ons dorp. Deze zijn uit
een heel belangrijke periode, vlak na de "bijna-ramp" van januari 1916. Vast stond dat de dijk verzwaard
moest worden en dat had grote gevolgen die zich zeer snel aandienden.
Zo beschreven wij in ons vorige nummer al, in deze rubriek, over de vele huizen die tegen de oude dijk
aan in de weg stonden en moesten worden verplaatst. Zo ontstonden er een tweetal plannen, bij het ene
plan stond de aanleg van een trambaan langs de dijk centraal, bij het andere plan gingen de gedachten
uit naar een weg langs de grote sloot Klein Gouw.
Voor alle duidelijkheid, de Burgemeesterszetel werd op dat moment bezet door R. Kooijman RZ. en secretaris
was de heer T. Tjaberings. De kopjes "in cursief" zijn van de redactie.
22-10-1917 Het grote- of het kleine plan?
Discussie over het wegenplan. Dhr. Groot zegt dat zijn opinie natuurlijk niet is voor 't grote plan,
maar voor een spoor langs de dijk, we krijgen daar een mooie weg; zoals uit de stemmingen onlangs is
gebleken was het overgrote deel van de gemeente tegen het grote plan. De thuisblijvers kunnen in genen
dele tot de voorstemmers worden gerekend eerder tot de tegenstemmers. Tegen de stemmingen in wordt
toch op het grote plan doorgehamerd... De heer K. Tensen zou willen vragen waar de rails gelegd moeten
worden op de plaatsen waar de huizen niet weg gaan. De heer Groot zegt dat we toch in ieder geval een
brede rijweg krijgen, hierover kunnen rails worden gelegd... De heer Molen stelt zich voor dat zo'n
plan langs de dijk ontzettend kostbaar zal zijn, waar men voor de kosten van het grote plan al haast
terugdeinst, zal men zulks voor de kosten van het plan langs de dijk helemaal doen. De heer Groot zegt,
dat bij doorvoering van het grote plan de gemeente uit elkaar zal komen te liggen. De voorzitter zegt
dat een annuiteit van ± ƒ. 2400.- de gemeentefinancien toch erg zal drukken, bovendien
vraagt straks de banne hogere lasten en alles moet toch door de ingezetenen betaald worden... De heer
Molen gelooft ook wel dat de overgrote meerderheid van de gemeente tegen het grote plan is, maar daarom
is het nog niet bewezen dat het niet goed is. Indien het plan uitgevoerd is zal alles blijken mee te
vallen, men past zich vanzelf bij de omstandigheden aan. De voorzitter zegt nogmaals dat we toch in
elk geval rekening dienen te houden met de belastingschuldigen! Besloten wordt tot het grote wegenplan
waarvoor de raad ƒ. 40.000.- beschikbaar stelt. De banne zal om een bijdrage van
ƒ. 60.000.-, de gemeente Grootebroek om een bijdrage van ƒ. 4000.-, de banne
Grootebroek om een bijdrage van ƒ. 6000.-, de polder Het Grootslag om een bijdrage van
ƒ. 20.000.- en Drechterland om een bijdrage van ƒ. 80.000.- worden gevraagd. Totaal
ƒ. 220.000.- terwijl de rest, begroot op ƒ. 180.000.- gevraagd zal moeten worden
van Rijk en Provincie.
20-12-1917 Daar had de raad wel wat over te zeggen.
Ged. Staten willen de burgemeester, met 22 dienstjaren een jaarwedde van ƒ. 1900.-, de secretaris,
met 1 diensljaar, een wedde van ƒ. 1400.- met aftrek van ƒ. 100.- voor een vrije
woning en de ontvanger voor nog geen volledig diensgaar een wedde van ƒ. 700.- in het vooruitzicht
stellen. De heer Brouwer vindt, dat volgens deze regeling bitter oude mensen toch nog hoog beloond worden,
spreker zou liever willen belonen naar werken. Op voorgestelde manier zou een stokoude secretaris toch
nog aanblijven... Het advies wordt; burg. ƒ. 1500.-, secretaris ƒ. 1400.- en ontvanger
ƒ. 575.-.
25-1-1918 Verplichte nachtelijke ontmoeting.
Herziening instructie nachtwachten. De uren van wachtlopen worden bepaald op 10 tot 4 uur. De nachtwachten
moeten elkaar tenminste eenmaal ontmoeten en wel in het midden van de gemeente in het wachthuisje. Ten
teken dat ze in de verschillende delen der gemeente gesurveilleerd hebben, moeten ze hun naam schrijven
op aan huizen aangebrachte bordjes. Route 2 x te lopen.
6-5-1918 Als wij nu achterom kijken, keek de ver. "Vooruitgang" toen goed vooruit.
Het bestuur van de ver. "Vooruitgang" bepleit het tot standbrengen van een, zij het bescheiden
wegverbinding met de Streek. Het werd voor kennisgeving aangenomen. Telefonische aansluiting van de
secretaris (?) wordt een eis van de tijd genoemd. Voordeel, vlugger afhandelen van zaken. Hiertoe wordt
met 6 tegen 1 stem (die van de voorzitter) (deze was toen nog raadslid red.) tot aansluiting
besloten.
Ook een schrijfmachine wordt als een eis des tijds beschouwd. Wederom zelfde stemverhouding. Kosten
nieuw ad. ƒ. 750.- oordeelt de raad bij nader inzien te hoog, omwelke reden wordt besloten
om ƒ. 400.- tot ƒ. 450.- te besteden voor een tweedehands exemplaar.
6-8-1918 Een commissie is er al, nu nog stroom.
Met het oog op de lichtloze gezinnen wordt gevraagd of het niet goed zou zijn nog eens te informeren
of de gemeente met het nieuwjaar van electrisch licht zou kunnnen zijn voorzien. Er zijn al mensen die
zich straks zullen behelpen met een carbidlamp. Eerst ware uit te maken of het grootste deel der
ingezetenen voor electrificatie is. N.B. de kwestie was al eerder aangekaart maar op de achtergrond
geraakt i.v.m. de hoge koperprijs (de kabels red.) en de financiele haalbaarheid.
Behalve het probleem met de idiote hoge koperprijs – die aan het eind van de oorlog zeker zal kelderen
– is er de moeilijkheid van de eigenaardige situering der woningen. Vervolgens wordt er op 18-9 een
commissie ingesteld.
20-10-1918 Bouwen langs Kleingouw in aantocht.
Instellng van een taxatiecommissie voor aankoop van gronden langs Kleingouw, nu blijkt dat het G.S.
ernst is met het voorgestelde bouwplan langs dit water.
7-3-1919 Burgemeester stopt.
Burgemeester P. Kooijman Rz. deelt mede m.i.v. 10-3 ontslag te hebben aangevraagd. Hij had 24 jaar
deze post vervult.
24-4-1919 Burgemeester geen raadslid meer.
Burgemeester P. Groot geïnstalleerd, deze mag nu niet meer als raadslid optreden. De oud-burgemeester
Kooijman blijft wel gewoon raadslid.
25-4-1919 Burgerwacht met blote handen.
De raad spreekt zich in meerderheid uit het meest te voelen voor de instelling van een ongewapende
burgerwacht, zulks met het oog op mogelijke ordeverstoringen van polderjongens, maar het meest nog met
het oog op mogelijke geweldadige omwenteling in politiek opzicht. De instelling is een bevoegdheid van
de burgemeester.
Ultra links ziet hierin bevestigd dat we in een kapitalistische maatschappij leven.
6-6-1919 Licht in duisternis.
Er wordt besloten dat er een aanvang kan worden gemaakt met de aanleg van een electrisch net. De
huisaansluitingen kunnen door de gezamelijke plaatselijke smeden worden verricht, zodat deze met
electrificatie ervaring opdoen.
19-7-1919 Men dacht slim te zijn, maar de overheid was slimmer.
Voor directe aansluiting op het electrisch net wordt een gratis lichtpunt beschikbaar gesteld, degene
die na inwerkingtreding van het electriciteitsbedrijf een bestaand perceel wenst aan te sluiten geen
gratis lichtpunt zal krijgen. Dit gratis lichtpunt wordt aangelegd in het vertrek dat in de winter
als woonkamer in gebruik is. Dit laatste is bepaald omdat het voorkwam dat het eerste lichtpunt op de
verst verwijderde plek werd verlangd teneinde zo andere lichtpunten voordeliger te kunnen realiseren.
8-8-1919 Nog een paar belangrijke besluiten omtrent het electrisch net.
Besloten wordt tot het aangaan van een geldlening groot ƒ. 85.000.= voor een op te richten
Gemeentelijk Electriciteitsbedrijf.
De raad bepaalt het vastrecht voor lichtpunten, het eerste is ƒ. 1.= elke meerdere
ƒ. 0,10
26-8-1919 Die "bak"bruggen zoals we ze later kenden.
In het plan voor de noodzakelijke bruggenbouw wordt de breedte ervan aangegeven op 4 meter. Dit lijkt
de voorzitter wat overdreven. Volgens hem zou 3.25 meter binnenwerk voldoende zijn. Nader onderzoek
zegt van 3 meter!
Naderhand wordt meegedeeld dat het bouwen van de bruggen is gegund aan de heer J. Beemster te Midwoud.
De doorvaarthoogte (toen veel belangrijker dan de rij breedte) wordt 1.55 meter, vanaf het
polderpeil.
20-1-1920 Naamgeving wegen.
Besloten wordt om de nieuwe weg over het land. van R. Kool tot aan het Kerkepad te noemen Oosterweg,
het Kerkepad blijft, de naam Knokkel wordt gegeven aan de weg van het Kerkepad tot Kl. Kooiman, het
pad van Koolhaas, waar bij besluit van 19-11-'19 de nieuwe Oosterschool zal worden gebouwd, zal Schoolweg
worden genoemd, het pad langs de Oosterbegraafplaats wordt genoemd De Weet. Het Hornpad blijft, evenals
de Horn welke zal worden doorgetrokken naar Kleingouw, de te maken weg bij de Geref. kerk wordt genoemd
Kerkweg. Langs Klein Gouw tot Kl. Singer (thans tot de brug bij nummer 175) wordt Kleingouw
genoemd, vanaf daar tot de Dijkweg wordt de Stormweg.
12-3-1920 Het licht kan aan in Andijk.
B. & W. delen mee dat bij "niet-storing" de ingezetenen op 26 maart a.s. het electrisch licht in
de huizen kunnen aanzetten. Dank aan het P.E.N.
Het plaatsen van het hoogspanningsnet was verbazend moeilijk door de vele sloten in polder, terwijl
het laagspanningsnet moest worden gebouwd op plaatsen waar nog een weg moest worden aangelegd. Om de
laatste omstandigheid moesten later palen meermalen weer worden verplaatst.
16-4-1920 Landarbeiderswoningen, later "Duiventillen" genoemd.
Kapitaalsvoorschot voor 20 landarbeiderswoningen. De woningen worden uiterlijk niet mooi geacht en
niet erg doelmatig. Er is in het geheel geen zolderruimte aanwezig waarop b.v. aardappelen en veldproducten
kunnen worden bewaard. Het schuurtje wordt 12 m², op deze wijze wordt het voor een klein bouwbedrijf
aan te bevelen om de bouw ter hand te nemen.
De verharding van de wegen wordt in eigen beheer uitgevoerd omdat gebleken is dat aanbesteding niet
mogelijk is. De verharding zal uit basalt bestaan.
De electrificatie van de Oosterdijk onder Enkhuizen zal worden onderzocht.