» Oud Andijk in Beeld » Deel 3 » Pagina 79
79.
1921. Hoe het aanzien van een dorp binnen een kort tijdsbestek kan veranderen aanschouwen we door deze
opname.
In 1918 stond hier nog in alle eenvoud “De Korenbeurs”, het café dat de landelijke
dagbladen haalde door de moord, oudejaarsavond 1906, op kastelein Jan Berkhout.
In tegenstelling met heden waar moord dagelijks nieuws is en gelaten op wordt gereageerd was de zaak
Berkhout jarenlang onderwerp van gesprek en inspiratie voor rijmers en dichters. Hun produkten vonden
gretig aftrek.
Het nieuwe café van Jaap Tuin en Teuntje Vriend heet nu “Nieuw Andijk”, zeer toepasselijk
en overeenstemmend met de vernieuwing van het dorp.
Wanneer we de slingerweg volgen tot aan de molen van Tuytel (de wieken zijn nog niet verwijderd) passeren
we zoveel nieuwbouw zodat de vraag rijst, “zijn hier nu in die betrekkelijk korte tijd zoveel
aannemers aan de slag geweest of lag toen het werktempo zo hoog?” Wie het weet mag het zeggen.
Ook het elektriciteitsbedrijf is slagvaardig meegegaan met de vernieuwingsgolf. De simpele houten palen
van petroleumverlichting, het gele onregelmatige of soms helemaal verstek latend de schijnsel daarvan
zijn verleden tijd. Deze straatverlichting brandt konstant en waait niet uit.
Met de huisaansluitingen moet nog worden begonnen, de bekende porseleinen isolatoren aan de gevels
zijn nog niet aangebracht.
Dan volgt nog het binnenwerk, meestal bestaande uit niet meer dan een enkel “peertje” en een
draaiknopje voor aan en uit. Een wonder van techniek maar was voor velen niet te vatten. Tussen het
café en het huis van Dirk Berkhout ligt de grond nog braak. Dat stukje kocht later Frans Grooteman
om er een woning op te zetten. De erfafscheidingen bestaan, voorzover het oog rijkt uit metalen en
houten hekken.
Daar werd later overal Liguster tegen aangezet, “'t ei van Columbus” waardoor schilderen,
vernieuwen achterwege kon blijven. In plaats daarvan diende wel een heggeschaar aangeschaft te worden.
Dat hoefde niet door iedereen, “de skeer effe liene kon ook”. De dames zijn buurtbewoners,
helaas kennen we hun namen niet. Maar de vrouw in de deuropening, 't kan haast niet missen, zal Teuntje
zijn.