» Religie
» Strijd en Zegen
» Pagina 10-14
Een eigen predikant
Nadat men hier jarenlang zorg en zwarigheid heeft gehad met allerlei onbetrouwbare voorgangers, kwam
men in 1848 tot een combinatie met Medemblik.
Daar stond Ds. Bijzitter als predikant en men kwam overeen, dat Z.E.W. ook de kerk van Andijk zou
bearbeiden. Men zou dan van Andijk zorgen voor een rijtuig om de predikant te halen en weer terug te
brengen. Wat het tractement aangaat, Medemblik en Andijk zouden elk vier gulden per week betalen. Hij
bewoonde een huis in Medemblik; de huur was zestig gulden in 't jaar, voor elk dertig. De belasting
op het meubilair was twaalf gulden, voor elk zes gulden. Ook was er een vakantieregeling. Er was bepaald,
dat de predikant de vrijheid had, om alle jaren een reisje naar Z.E.W. familie te maken in Friesland
en Groningerland. Men zou dan Gods weer en wind naar billijkheid in aanmerking nemen, indien de reis
wat langer dan veertien dagen mocht uitgesteld worden. „Want de mens overdenkt zijne gangen.”
Drie jaar is Ds. Bijzitter predikant in Medemblik geweest.
Toen heeft Andijk hem beroepen. Hij gaf hieraan gehoor en op dinsdagavond 6 juni 1848 is hij hier door
Ds. Nentjes van Urk als dienaar des Woords bevestigd. Pinkster-zondag 11 juni heeft hij hier zijn intree
gedaan. Voorlopig kon hij nog in Medemblik wonen, totdat in de Kathoek een pastorie voor de eerste
predikant van onze kerk werd gebouwd. Dit huis staat er heden nog naast de „Vea”-broodfabriek.
Op een kerkeraadsvergadering hier was Ds. Nentjes van oordeel, dat ƒ 400,- als tractement
voor Ds. Bijzitter te laag was. Een voorstel om hem in de herfst er een vet varkentje bij te geven,
vond geen bijval, evenmin om ƒ 500,- beschikbaar te stellen. Men moest rekening houden met
mogelijke bijzondere omstandigheden, dus is het op ƒ 450,- gesteld. Hierbij kan opgemerkt
worden, dat de gemeenteleden in die dagen nogal wat in natura bij de predikant bezorgden.
Ds. Bijzitter heeft dus in de genoemde houten kerk het Woord bediend. Hij had gestudeerd bij Ds. de
Cock en is van 1848 tot 1852 hier predikant geweest.
Een lastige voorganger
Na het vertrek van Ds. Bijzitter ontving ouderling Pieter Dekker een schrijven van een kennis uit
Amsterdam, waarin de aandacht gevestigd werd op een candidaat De Vos. Hij gaf de raad, om hem hier eens
te laten optreden. Deze De Vos was door Ds. De Haan te Groningen opgeleid, maar een standvastig persoon
bleek hij niet te wezen. Hij ging van de Afgescheiden Gereformeerde kerk over tot de Chr. Geref. kerk
onder 't kruis… had berouw en kwam weer bij de Geref. kerk terug.
De gemeente te Andijk heeft hem beroepen, hoewel hij nog geen predikant in volle rechten was. Er kwamen
uit onderscheidene plaatsen protesten tegen hem in. Toch is hij hier gekomen en hij trad voor de gemeente
op. Het bleek, dat hij niet zuiver in de leer was. Men kreeg grote moeilijkheden met hem. Het is zo ver
gekomen, dat de kerkeraad tenslotte van de Provinciale Vergadering der Geref. kerken van Utrecht en
Noord-Hol1and de tijding ontving, dat de band tussen De Vos en de gemeente van Andijk, door genoemde
vergadering werd ontbonden.
De kerkeraad ontzegde hem de pastorie, die hij echter niet wilde verlaten. Dat gaf moeite en kosten.
Adviezen werden ingewonnen, o.a. bij Mr. Groen van Prinsterer, omdat men de wereldlijke rechter er
buiten wenste te houden. Het baatte niet. Er is een rechtzaak aanhangig gemaakt en na ontzettend veel
moeite is het eindelijk zo ver gekomen, dat de deurwaarder De Vos uit de pastorie heeft gezet.
De tijd van Ds. Steketee
Het beroepingswerk is toen weer begonnen, en na een gehouden biduur, geleid door Ds. Groeneveld van
Enkhuizen, werd Ds. Steketee van Vlaardingen hier beroepen, op een tractement van ƒ 700,-.
Z.E.W. heeft dit beroep aangenomen en 9 maart werd hij door de consulent, Ds. Groeneveld uit Enkhuizen
tot herder en leraar voor de gemeente bevestigd. In de middagdienst heeft hij hier zijn intrede gedaan,
met als tekst: Jes. 3: 10, 11 Dat is dus nu vrijwel een eeuw geleden, maar van een herdenking van het
25-jarig bestaan der kerk lezen we niets.
Er was toen voor onze kerken veel zorg en moeite. De kerken van Medemblik en Hoorn zijn ontbonden geweest
en de gereformeerden, die er woonden, vroegen om bijstand, zowel op geestelijk als financieel gebied.
De broeders diakenen hadden toen de moeilijke opdracht, om de behoeftigen, niet alleen in eigen gemeente,
maar ook in genoemde plaatsen te verzorgen. Het is aangrijpend te lezen, hoe arm sommigen waren. Vragen
om een bijdrage om de huishuur te kunnen betalen; een verzoek om per week zes pond brood te mogen ontvangen
en meer dergelijke kwamen van buiten af tot onze gemeente. Het was economisch een zeer slechte tijd,
en het kwam in Noord-Holland voor, dat men armen weer terug zond naar de plaats, vanwaar zij oorspronkelijk
waren gekomen!
Ook de ouderlingen gingen naar de verstrooiden in andere plaatsen op huisbezoek; en dat in een tijd,
toen men met paardewagen en lopende de afstanden moest afleggen. Was er een vergadering van de Provinciale
Synode, dan maakte men gebruik van trekschuit of diligence.
Een en ander vergde van een broeder ouderling zoveel tijd, dat zijn bedrijf er onder ging lijden, en
hij meende zich niet meer beschikbaar te moeten stellen. Daar ging de kerkeraad niet op in, maar 't
kwam zover, dat men zo nodig enige vergoeding gaf.
We lezen ook, dat men besloot om bijdragen te verzamelen voor de zending in China. Wel een bewijs dus van medeleven, en dat in zulk een tijd.
Het zou voor ons interessant geweest zijn, om eens een dienst in die eerste tijd te hebben kunnen meemaken. Vooral tijdens
de 15 jaar dat Ds. Steketee hier geregeld optrad. Hij liep met zijn steek in de hand naar de preekstoel, droeg een z.g.n.
staart jas met korte broek en lage schoenen met gespen en had een witte bef voor.
Van hem werd getuigd, dat hij met lust, ijver en toewijding de gemeente heeft gediend.
Langzaam aan kwam er meer rust in het kerkelijk leven, zo hier als elders. Ook kwamen er in die dagen zich weer Mazereërs bij de Gereformeerde kerk voegen.
Andere artikelen op deze website:
