» Boeken » Ter herinnering aan de 25-jarige Bevrijding » Pagina 15
Zulke "kraken" zijn vaak gelukt, maar helaas zijn er ook
geweest waarbij het verkeerd afliep. Wee degene, die de Duitsers te pakken
kregen. Door hun beruchte verhoren werden zulke mensen gedwongen om namen
te noemen van andere medewerkers. Nu begrijpen jullie misschien hoe gevaarlijk het was, om onderduikers te helpen.
Steeds gemener en wreder begon de bezetter om zich heen te slaan en zo
begon het jaar 1943. Voor de mensen was het een hele troost dat de
Duitsers steeds meer terrein begonnen te verliezen. Vooral in het oosten
begonnen de enorme Russische legers de Duitsers terug te dringen. Dat
konden we dagelijks horen voor Radio Oranje, die iedere keer weer opnieuw
de mensen opriep om altijd en overal de bezetters dwars te zitten. En dat deden ze.
Nog steeds groeide de stroom opgejaagden die het vertikten om voor de
Duitsers dienst te doen. En hier in Andijk was plaats voor hen, totdat er
tenslotte ruim 300 mensen hier verborgen zaten. Denk daar maar eens goed
over na. Driehonderd mensen die verzorgd moesten worden, een schuilplaats
moesten hebben en die moesten worden voorzien van valse papieren. Maar ook
leverden zij voor de bevolking een enorm gevaar op. Wat dat betreft mogen
de Andijkers er gerust trots op zijn, want later is gebleken, dat er in Andijk en nog een plaats in Nederland de meeste onderduikers zijn geweest.
Ons dorp leende er zich ook uitstekend voor. Overdag gingen de meeste
onderduikers mee naar het land en soms als het nodig was bleven ze er 's nachts ook nog en sliepen in veldersboetjes. Er waren zelfs mensen die op
hun land een goed ingerichte woonwagen hadden, waar ze desnoods enkele
dagen in konden verblijven, als dat moest. Weer anderen hadden vaak heel
vernuftige schuilplaatsen gemaakt in hun huizen. Zo werd al het mogelijke gedaan om de onderduikers uit de klauwen van de bezetter te houden.
Nog meer onderduikers kwamër er bij in april 1943, maar dat waren plaatsgenoten. Andijkers dus.