» Weekblad "De Andijker"
» Woensdag, 11 november 1983, No. 45, 61e Jaargang
Hoe was het in Polen?
(Reisindrukken van J. Kistemaker)
Na een rondreis van een week langs de grote steden in Polen is het niet mogelijk een volledige indruk
van dit gecompliceerde land te geven. Maar wellicht vindt u het interessant te vernemen hoe het ons is
vergaan.
Wij starten zaterdagmorgen vroeg uit Hengelo. De eerste grenswacht wenkt ons haastig door. Maar ook de
Oostduitse grens oogt minder grimmig dan drie jaar terug, hoewel de machinegeweren nog niet verdwenen zijn.
Na betaling van DM 15.- tolgeld wenst men ons Gute Fahrt en in snel stempo steken we de DDR door.
Ook aan de Poolse grens geen enkel probleem, al duren de formaliteiten hier wat langer. We wisselen ons
verplichte aantal Duitse Marken in Zlotys, kopen benzinecoupons en gaan op weg naar Poznan. Het Orbishotel
"POLONEZ" bereiken we via wat omleidingen in het donker en gelukkig is er nog een kamer. Het eten in deze
Europees gerichte hotels is goed als je niet al te hoge eisen stelt. Het aanbevolen Pools gerecht is
ondefinieerbaar maar smaakt uitstekend.
Als we 's morgens in de overdekte garage komen is onze auto ongevraagd gewassen. De dader vraagt "vaif
koelden", voor ons een redelijk bedrag, voor hem de mogelijkheid om westerse artikelen te kopen, die in
Polen alleen in Pewex-winkels voor buitenlandse valuta verkrijgbaar zijn. (Of op de zwarte markt!)
Verder maar weer. Nu niet over Warschau, maar binnendoor, via Kalisz, Piotrkow en Radom naar Lublin. De
wegen zijn goed en de lange afstand noodt tot snel rijden. Te snel... en de Milicia is onverbiddelijk,
1000 zloty's (ƒ 30,-) is de bekeuring, die contant betaald wordt. Met als waarschuwing voor een
volgende keer een stempel in het paspoort, met datum en uur. Zo is het toch al weer donker als we Lublin
binnenkomen, maar we vinden de huizentorens, waarin onze vrienden wonen. Hartelijk welkom! Ook de andere
kennissen zijn er snel. Groeten, geschenken, ervaringen en herinneringen worden uitgewisseld.
Blije gezichten, ze klagen niet, de toestand in Lublin is redelijk. Maar als we later proberen vergelijkingen
te maken blijkt toch dat de levensomstandigheden benauwend zijn. Er zijn wat meer goederen in de winkels
dan drie jaar terug, maar de prijzen zijn schrikbarend gestegen. De lonen daarentegen niet. Deze zijn voor
onze begrippen laag. Er is geen werkloosheid, het beschikbare werk wordt verdeeld, maar hierdoor is de
beloning niet hoog genoeg voor redelijke levensbehoeften.
Daarom werken ook de echtgenotes allemaal. Een moeder van drie kinderen heeft een bloemenstalletje bij het
kerkhof. Hiervoor gaat ze af en toe naar Warschau om bloemen in te kopen. 180 km in de nacht en dan weer
terug om ze in Lublin te verkopen. Voor onze begrippen een karig assortiment, maar in Polen worden bloemen
vaak per stuk verkocht, opgesierd met een lintje en wat groen. We zien rode roosjes voor 100 zloty's, dus
drie gulden per stuk.
Haar zwager, electrotechnicus, gaat morgen naar Warschau te solliciteren voor een baan in Irak, een
onmogelijk eind weg van Lublin, maar het salaris wordt dan uitbetaald in dollars. Die zijn "goud" waard!
Het gezin blijft in Polen, ach, een jaar duurt maar 12 maanden. Onze levensmiddelenpakketten vallen goed
in de smaak. Koffie, thee, cacao, bananen, het zijn allemaal artikelen, die niet of nauwelijks te krijgen
zijn. Wie kan zich hier indenken dat je elke week twee uur in de rij staat voor een pakje thee?
Ook de koffers met kleding komen goed van pas. Alle familieleden komen passen. Er blijft niets over. Jammer
genoeg hebben we geen speelgoed voor de kinderen mee. Later kopen we Matchbox-autootjes in een Pewex-winkel
voor dollars, waar ze erg blij mee zijn. Volgende keer om denken! (wordt vervolgd)
