Kistemaker

Thuis » Boeken » West-Friesland, land om van te houden

Stede Broec

Bovenkarspel, Grootebroek, Lutjebroek en de buurtschappen Broekerhaven en Horn. Samen de bijna 20.000 inwoners tellende gemeente Stede Broec. De meest bekende slogan, die vanuit deze gemeente wordt gehanteerd is wel: 'De lente begint in Bovenkarspel', waarmee de Westfriese Flora wordt aangeduid, een internationaal bekende vaktentoonstelling van in februari in bloei getrokken bloembollen.

Het begin van de lente: de Westfriese FloraHet begin van de lente: de Westfriese Flora

Bovenkarspel, Grootebroek en Lutjebroek vormen eigenlijk één lang lint. De buurtschappen Broekerhaven en Horn liggen er iets terzijde van. Lutjebroek (broek=laaggelegen land en lutje=klein) doet zijn naam eer aan. Het kleine katholieke dorp onderscheidde zich door zijn bijzondere trouw aan de paus. Halverwege de vorige eeuw kwam uit het dorp zelfs een contingent Zouaven. De Westfriezen streden in dienst van de paus voor het behoud van de kerkelijke staat in Italië. Bij Montelibretti sneuvelde Pieter Jong lzn. Een monument in de zijmuur van de katholieke kerk herinnert aan z'n heldendood. Trouwens: het plaatselijke etablissement draagt de naam 'de Paus'. Maar dat al vanaf 1624, waaruit de aanhankelijkheid voor de kerkelijke leider nog eens extra blijkt.

In Broekerhaven een geheel ander fenomeen: de overhaal. Direct gelegen aan de dijk met de Zuiderzee werden hier op ingenieuze wijze schepen vanuit het achterland over de dijk heen getild en getrokken. Het verschil in waterstand bedroeg begin deze eeuw (voordat de Afsluitdijk de getijden bedwong) zo'n tweeëneenhalve meter. De overhaal werd in voorgaande eeuwen met handkracht bediend; de schuiten werden op een natgehouden kleibaan getrokken en vanaf het hoogste punt liet men de volgeladen schuiten weer te water glijden. Soms ging het te hard, waardoor een schuit meteen 'koppie onder' ging. Later kwam er een gebouwtje, waarin een stoommachine het trekwerk van mensenhanden overnam.Stede BroecIn de twintiger jaren van deze eeuw kwam er een elektrische overhaal, die als een lift werkte. Er was in principe plaats voor vier houten tuindersschuiten, maar af en toe trachtte men met vier ijzeren schuiten (die iets groter waren) gebruik te maken van de overhaal. Gevolg: de laatste donderde weer in het water van de Westerwortelsloot. Waar vindt men trouwens zo'n prachtige naam voor een water, dat met name tuinders gebruikten? Het belang van die overhaal is duidelijk. Van 1 januari 1928 tot 30 september van dat jaar werd bijvoorbeeld 3.473.137 kilo bloembollen overgehaald.

 


© 2001-2025 | Sitemap | Contact

Facebook: Ansichtkaarten van Andijk